Bir insanın sahip olduğu en güzel duygulardan biri anne babalık duygusudur. Hemen her insan bu duyguyu tatmak ister.
Bununla beraber evli olan çiftlerden bir kısmı çeşitli sebeplerle çocuk sahibi olamamaktadır. Bazen de her iki eşte de hiçbir sağlık sorunu yokken çocuk sahibi olamayan aileler vardır. Bu, bazı eşler tarafından önemli bir sorun olarak görülmez, birbirleriyle mutlu olabilirken bazı eşler için ciddi bir sorundur. Bunda kişisel, çevresel ve ailevi pek çok faktör rol oynamaktadır. Diğer taraftan anne baba olan herkes kendi çocuğunu yetiştirme mutluğunu tadamamaktadır. Anne babanın vefatı, sağlık sorunları veya boşanma, çocuğun kendi anne babası tarafından yetiştirilememesinin temel sebeplerinden bazılarıdır. Yaşanan olaylara baktığımızda gerek bazı eşlerin çocuk sahibi olamaması gerekse bazı çocukların anne babaları tarafından iyi bakılamaması bazı çocukların evlat edinilmesine sebep olmaktadır.
“Evlat edinilen çocuğun psikolojisi nedir?” “Evlat edinilmesi onda ne gibi etkiler bırakmaktadır?” “Çocuk kişilik olarak biyolojik anne babasına mı, yoksa kendisini yetiştiren anne babasına mı daha çok benzer?”, “Çocuğa evlat edinildiğini söylemek gerekir mi?”, “Çocuk evlat edinildiğini duyarsa sonuçları neler olur?” gibi pek çok soru sorulmaktadır.
Bir insanın biyolojik anne babası hayatta ve sağlıklıyken onlar tarafından büyütülmesi şüphesiz en tabii hakkıdır. Öz anne babaları hayattayken, çocuk sahibi olamayan yakın akrabalarına evlatlık olarak verilen çocukların çoğu, ileriki yıllarda bunu öğrendiğinde kendilerini büyüten anne babalarını çok sevdikleri halde anne babalarının bu davranışını bir türlü anlayamayıp içerlemekte ve buna bağlı olarak “güven eksikliği”, “değersizlik duyguları” ve “anne babalıkta sorunlar” gibi problemlere yol açabilmektedir. Elbette çocuk sevgisini tatmak her insanın hakkıdır ve bunun en tabii, en az probleme yol açacak şekilde yapılması esastır. Anne baba sevgisinden mahrum, anne babasını kaybedip yakınları tarafından da bakılmayan pek çok kimsesiz çocuk vardır. Aslında kişi anne babasının ölümüne, ona sevgi ve şefkat gösterecek güzel bir şekilde bakacak büyükler olduğu takdirde mükemmel bir şekilde uyum gösterebilir.
Anne babanın her ikisi hayatta olmadığı zaman; çocuğa önce anneanne veya babaannenin bakıp, teyze, hala, amca ve dayı gibi yakınların yakın irtibatta olup “anne baba modeli” olması önemlidir. Çünkü çocuk ve gençler genç “anne baba modeline” de ihtiyaç duymaktadır. Çocuğun kan akrabaları yoksa bakımını yakınlarının üstlenmesi uygundur. Bununla beraber çocuğu evlat edinecek kişilerin buna hem ekonomik olarak hem de psikolojik olarak hazır olması önemlidir. Kendi çocuklarından başka bir yavrunun bakımını üstlenmek gerçekten ciddi sorumluluk isteyen bir durumdur. Evlat edinen kişinin bu önemli vazifeyi yerine getirebilmesi için diğer aile büyüklerine de önemli görevler düşmektedir. Anne babasından uzak olan yavrunun kan akrabalarına ekonomik ve sosyal destek vermek, sorumluluklarını paylaşmak, daha sağlıklı büyüyüp gelişmesini mümkün kılmaktadır.
Çocuğun birinci dereceden yakın kan akrabalarından uygun anne baba adayı bulunamazsa çocuk sahibi olmayan bir akraba ve hatta akraba olmayan bir kişi elbette en uygun anne baba adayı olabilir. Yapılan bazı araştırmalar, evlat edinilen çocukların evlat edinen anne babalarına kişilik olarak ayrı yetiştikleri öz anne babalarından daha çok benzediklerini göstermektedir. Tabii hem kan ve genetik yakınlık hem de yetiştirme tarzının ikisi de etkilidir.
Çocuğa, evlat edinildiği ne zaman söylenmeli?
3-4 yaşlarından sonra evlat edinilen çocuklar genellikle bunu hatırlar. Bu sebeple çocuğa öz anne babasını unutturmamak gerekir. Çocuğa yeterli sevgi ve ilgi gösterildiğinde çocuk hem öz anne ve babasını sevgiyle hatırlayacak, hem de yeni anne babasına büyük bir sevgi ve takdir hisleri ile bağlanacaktır. Bir çocuk gereken ihtimam, özen gösterilip her türlü ihtiyacı karşılandığında beraber büyüdüğü çocuklarla kıyaslanmayıp ayırım yapılmadan, şımartılmadan ve hoşgörüyle yetiştirildiğinde bunun için gereken sevgiye bol bol sahiptir. Çok küçük yaşta evlat edinilen çocuklar için durum biraz farklıdır. Onlara kendilerinin öz anne babası olmadığının ne zaman söyleneceği konusunda değişik görüşler vardır.
--------------------------------------------------------------------------------