Midenizde şişkinlik mi var?

Karın bölgesinde şişkinlik çoğumuzun yakındığı bir şikâyettir. Mide ve barsak da normalde hava bulunmaktadır ve bu organların işlevlerini eksiksiz yapabilmeleri için gereklidir. Midenin bu fonksiyonlarını bozan ülser, gastrit, kanser gibi hastalıklar da şişkinliğe yol açabilir…



Bu havanın kaynağı ağız yoluyla yutulan olduğu gibi, sindirim sırasında ortaya çıkan yan ürünler ve sindirim yolunda ki milyonlarca bakterinin yaşamaları sırasında ortaya çıkardığı yan ürünlere bağlı oluşabilmektedir. Ne zaman ki bu hava gün içerisinde bizi rahatsız edecek, ağrılara yol açacak, uykularımızı bozacak duruma gelmeye başlarsa artık bu normalde bulunan ve gerekli havanın bazı sorunların habercisi olduğunu düşünmek gerekir.

Lokmalarınızı iyi çiğneyin

Şişkinlik sindirimde rol alan tüm organlarımıza ait hastalıkların belirtisi olabilir… Sindirimin ağızdan başladığını unutmamak lazım; lokmaların iyi çiğnenmesi, yavaş çiğnenmesi ve yutma işleminin yavaş yapılması hem hava yutmamızı azaltacaktır, hem de daha aşağı organların yükünü azaltacaktır. Mide de salınan çeşitli enzimler yiyeceklerin emilebilecek hale gelmeden önce ön hazırlık yapılmasını sağlar, öte yandan mide sürekli bir körük gibi çalışarak, ağızda ezilen karıştırılan yiyeceklerin iyice karışmasını sağlar, yani midemiz hem mekanik etkileriyle hem de hormonlarla sindirimde çok önemli rol oynar… Midenin bu fonksiyonlarını bozan ülser, gastrit, kanser gibi hastalıklar şişkinliğe yol açacaktır...

Yağlı yiyeceklere dikkat

Yine mide ve barsak kaslarının çalışma düzenini bozarak etki yapan fonksiyonel hastalıklarda-ki bu konuyu daha ilerde etraflıca anlatmaya çalışacağım-gaz ve şişkinliğe yol açacaktır. Mide den sonra besinler barsaklara geçerler ve burada sindirimin emilme kısmı başlar, bu aşamada karaciğerden salınıp safra kesesinde depolanan ve gerektiğinde salınan safranın ve sindirimin kilit organı olan, mide ile oniki parmak barsak arasına yerleşmiş yaprak şeklinde bir bez olan pankreas isimli organın rolü son derece önemlidir. Safranın barsak da yeterince olmaması özellikle yağlı yiyeceklerin sindirim bozukluğu ile sonlanır, safra kesesi hastalığı olanların yumurta, çikolata, kızartma gibi yiyeceklerden sonra sıkıntılarının artması bu nedenlerdir…

Ana düşman alkol

Safra kesesi taşları, kese iltihabı, tümörler ya da safra yolarının benzer hastalıkları sonuç olarak sindirim bozukluğu ve şişkinlikle sonlanacaktır. Pankreas bezimiz ise yağlar, şekerler ve proteinlerin sindiriminde rol alır, pankreas iltihaplarında sindirimin bozulması kaçınılmazdır. Bu bezin ana düşmanı alkoldür, çoğumuz alkole bağlı karaciğer hastalıklarını biliriz ama kronik pankreatitlerin büyük kısmı alkole bağlıdır. Benzer şekilde ince barsak ve kalın barsaklara ait iltihabi hastalıklarda gaz üretimi bozulacak ve şişkinlik oluşacaktır. Burada fonksiyonel hastalıklardan kısaca da olsa bahsetmek istiyorum çünkü en sık karşılaştığımız bu hastalıklardır...

Stres önemli neden

İşin aslı tam olarak aydınlatılmamış bir guruptur ancak bildiğimiz kadarıyla mide ve barsak kaslarının algılamasında artış vardır ve bazı uyaranlara karşı bu kaslar abartılı cevap verir. Uyaranların başında stres gelir, başvuran hastaların çoğu son derece güzel bunu ifade ederler, sıkıntım artınca şişkinliğim, ağrım artıyor diye. Bu hastalıkların başında İrritabl Barsak Sendromu gelmektedir ki karakteristik olarak kalın barsak kaslarında spazmlarla seyretmektedir. Unutulmamalıdır ki gaz vücudun fizyolojik çalışmasına bağlı oluşan bir maddedir ve idrar gibi gerektiğinde vücuttan atılmalıdır, işte bu hastalarımızda asıl sıkıntı istendiği zamanda ve yer de gazın atılamamasıdır, Oluşan spazmlar barsak hareketlerini engellediği için şişkinlik karın ağrısı, ishal, kabızlık gibi şikâyetler sürekli görülmektedir.

Ciddi hastalıkların da habercisi olabilir

Görüldüğü gibi şişkinlik sindirimle ilgili birçok organımızın fonksiyon bozukluğunda ortaya çıkabilen bizi belli bir hastalığa yönlendirmeyen bir şikâyettir. Sıklıkla hastalarımızın şişkinliği yanında ek sorunları da olmaktadır ve bunlar sayesinde belli bir organa, belli bir hastalığa yönlenmemizi kolaylaşmaktadır. Mesela; mide yanması olan bir hastamızın midesi, kabızlığı olan bir hastamızın kalın barsakları, karnının sağ üst tarafında kramp şeklinde ağrıları olan hastamızın safra kesesi alarm verebilir… Ya da, kilo kaybı olan bir hastamızda tümoral bir hastalık olabilir… Şişkinlik sıklıkla ilaçlarla tedavi edilebilecek bir hastalıktır, ancak nadir de olsa ciddi hastalıkların habercisi olabileceği unutulmamalıdır. Yine şişkinliğinizin nedenini görüldüğü gibi birçok organa ait olabilir, doğru tanının konulması tedavinin ilk ve en gerekli aşamasıdır, bu yüzden bu hastalarımızın en kısa zamanda uzman bir hekime başvurmaları doğru olacaktır.






Doç. Dr. Cengiz PATA


bizimsaglık